In Let’s Talk gaan we het over onderwerpen hebben die moeilijk bespreekbaar zijn doordat mensen er zich voor schamen, er een taboe om heen hangt of mensen zijn bang om het erover te hebben. Door dit rubriek willen wij die onderwerpen juist bespreekbaar maken. Deze keer hebben we het over angststoornissen. 

Wat is een angststoornis?

Iedereen is wel eens bang. Dat is een goed iets, want angst waarschuwt je voor gevaar. Dit is een gezonde reactie. Maar wat als je je angstig voelt in situaties waarbij iedereen het er wel over eens is dat er geen gevaar dreigt? Bijvoorbeeld wanneer je een gesprek met iemand voert, wanneer je met een grote groep mensen bent of wanneer je je vreselijke zorgen maakt over alles en nog wat. Wanneer je regelmatig last hebt van angst die voor problemen zorgen in het dagelijks leven of op je werk, dan kan er spraken zijn van een angststoornis. Een bevoegd behandelaar, zoals een gz-psycholoog of psychiater stelt de diagnose vast. 

Verschillende kenmerken

Bij een angststoornis draait het niet alleen maar om angst. Er zijn nog een aantal andere klachten die veel voorkomen bij een angststoornis:

• Hoofdpijn
• Buikpijn
• Problemen met slapen
• Geen zin in eten
• Problemen met concentreren
• Bang voorgevoel
• Bezorgdheid
• Prikkelbaarheid
• Nervositeit
• Spanning en onrust

Bij een angst- of paniekaanval zijn er ook een aantal klachten die vaak voorkomen:

• Hartkloppingen
• Pijn of een beklemd gevoel op de borst (sommige mensen denken dat ze een hartaanval krijgen)
• Zweten
• Ademnood of het gevoel hebben dat je stikt
• Duizeligheid of het gevoel hebben dat je flauw gaat vallen
• Trillen
• Misselijkheid en diaree
• Een doof of tintelend gevoel in de armen en benen
• Een gevoel an onwerkelijkheid, alsof je naar een film kijkt
• Angst om de controle te verliezen
• Snel en hijgend ademen, tinteling in het lichaam, prikkels rondom de mond (hyperventilatie)

Verschillende angststoornissen

Er zijn verschillende angststoornissen. 

Specifieke fobie

Als je een specifieke fobie hebt, dan heb je een intense angst voor een bepaald ding, dier of situatie. Bijvoorbeeld rijangst, hoogtevrees, claustrofobie of vliegangst. Je probeert dat gene waar je angstig voor bent zoveel mogelijk te vermijden, maar dat lukt niet altijd. Er kunnen dan lichamelijke reacties ontstaan zoals zweten, hartkloppingen, of zelfs een paniekaanval. 

Sociale-angststoornis

Een sociale-angststoornis heeft ook wel een sociale fobie. 10% van de bevolking in Nederland heeft er in de loop van zijn of haar leven last van. Vrouwen hebben hier vaker last van dan mannen. Bij een sociale-angsstoornis, lijkt het alsof je heel erg verlegen bent. Je bent bang dat andere je vreemd of raar vinden. Het kan ook zijn dat je bang bent voor je eigen reacties op de situatie, dat je bijvoorbeeld gaat blozen of trillen. Een sociale fobie kan op verschillende situaties betrekking hebben, zoals bijvoorbeeld: angst om iemand te ontmoeten, om te telefoneren, om in het openbaar te spreken of angst om in een restaurant te eten. 

Paniekstoornis

Met een paniekstoornis heb je regelmatig last van paniekaanvallen. Tijdens een paniekaanval wordt je onverwachts overvallen door een plotselinge golf van intense angst of intens onbehagen. Als je een paniek aanval hebt, kun je het gevoel krijgen dat je gek wordt, dat je de controle verliest of dat je dood gaat. Je krijgt klachten als hartkloppingen, koude rillingen, misselijkheid, zweten, trillen, druk op de borst en een gevoel van ademnood of verstikking. 

Agorafobie

Agorafobie wordt ook wel straatvrees of pleinvrees genoemd. Het betekent letterlijk dat je angst hebt voor pleinen. Als je agorafobie hebt, durf je niet goed naar buiten. Situaties zoals gebruik maken van het openbaar vervoer, zich bevinden in een open ruimte zoals een parkeerplaats of marktplein of alleen buitenshuis zijn worden vaak vermeden. Deze angst kan daarbij de vorm aannemen van een paniekaanval.

Gegeneraliseerde-angststoornis

Een gegeneraliseerde-angststoornis is ook wel bekend als een piekerstoornis. Als je een gegeneraliseerde-angststoornis hebt, dan ben je vaak overmatig angstig en bezorgd over dagelijkse dingen. Ze piekeren over dingen die hen zouden kunnen gebeuren, zonder dat daar direct aanleiding voor is. De zorgen gaan bijvoorbeeld over geld, gezondheid, presteren op het werk of dat hun dierbaren iets ergs overkomt.

Selectief mutisme

Selectief mutisme komt meestal voor bij jonge kinderen. Ze kunnen praten, maar doen dit in bepaalde situaties niet. Thuis praten ze volop, maar bijvoorbeeld op scheel, in winkels of tijdens spelletjes met vriendjes zijn ze stil. Ze zijn selectief met wie ze wel en niet praten. Selectief mutisme komt bij 7 op de 1000 kinderen voor in de leeftijd van 4 tot 8 jaar.

Wat kun je doen bij een angststoornis?

Als je het vermoeden hebt dat je last hebt van een angststoornis, neem dan contact op met je huisarts. Die kan je doorverwijzen naar een psycholoog, psychotherapeut, psychiater of een instelling voor geestelijke gezondheidszorg. Vraag naar een hulpverlenen die ervaring heeft met de behandeling van angstklachten. 

Ben je bang om er met iemand over te praten? Dan kun je bellen of chatten met de kindertelefoon (0800-0432). Je kunt ook op school met een vertrouwenspersoon gaan praten. Zij kunnen je ook helpen. 

Wij van Teenmag zijn geen specialisten en kunnen je niet meer helpen dan je deze informatie te geven. Als je het gevoel hebt dat jij of iemand anders echt hulp nodig heeft raden we je aan om naar iemand toe te gaan die je in vertrouwen kan nemen, de huisarts of een andere volwassene in te schakelen die je kan helpen.